یکی مدتی است نیست

در دو طرف سرپل و میدان تجریش، در آن سال های دور که هنوز روحانیت به نفرین حکومت مبتلا نشده بود، دو مسجد بزرگ دو پیشنماز داشتند هر دو داماد آقای فاضل لنکرانی، هر دو روحانی و معمم اما نه چندان با هم خوب. نامشان نبرم که روایت آسان تر باشد. اهل محل و اهل بخیه خود می دانند که از که و کدامشان می گویم.

یکی از این دو روحانی هم طرف خطاب و احترام روابط عمومی دربار بود و خیرات و مبرات و نذروات از در غربی کاخ سعدآباد به نظارت وی بین فقیران پخش می شد و هم طبعی درویشانه داشت و نفس حق.
در وسط بازار تجریش دو دکان بود که در گذر روزنامه این دو روحانی قرار داشت یکی از آن مردی که تار می ساخت و چه خوب می ساخت و در همان نیم بابی زندگی درویشانه ای داشت با منقل و چراغ خوراک پزی همیشه روشن، یکی هم آرداویر که شراب و عرقی می فروخت به احتیاط و در روزهای محرم رعایت می کرد و بسته نگاه می داشت و در سایر روزهای عزاداری یواشکی و از در بسته پشت. هر دو این ها از دو روحانی تجریش خوف داشتند و هنگام عبور آن ها خود را جمع و جور می کردند. با این تفاوت که آن که دکان میعادگاه اهل هنر بود و گاه صدای سه تاری یا تار و تنبوری از آن به گوش می رسید بی آزار بود و صدایش بلند نمی شد. خود او بعد ها گفت که پیشنماز مسجد نزدیک صبح های زود که برای نماز می رفت دور از چشم مقلدان تندرو احوالی هم از او می پرسید. با لبخندی احوالپرسی هم می کرد.
اما آداویر گاهی از همان ها که می فروخت بیش از اندازه می نوشید و عنان از کف می داد و بیخود می شد. در این مقام هر چه از دهانش در می آید فریاد می زد. شب جمعه ای چنان در این کار بی آبروئی کرد که خبر به گوش آقا رسید و فردایش بر منبر گفت و آن قدر جوان غیرتی در مسجد بودند که بریزند و هم دکان آرداویر بشکند و هم سرش را و هم هر چه خم و می بود واژگون کنند. رییس کلانتری هم به دستور مرکز که باید مماشات می کرد در این کار دخالتی نکرد. اصولا شاکی هم نداشتند آنان که حمله بردند. سه چهار روزی گذشت. یک روز پیشنماز، در خانه یکی از کسبه محل را که خوب او را می شناخت کوبید و رفت و به او درگوشی از وی خواست برود تحقیق کند که آرداویر را چه شده است چه از آن شب که به دکانش حمله برده اند دیگر هیچ خبری از او نیست. بهانه این بود که خواب دیده ام که او را مصیبی نازل شده بود پیش از آن که شب از خود بیخودی و عربده کشی.
دنباله قصه را می توانیم رها کنیم. آشناست برای هر کس که خداشناسان واقعی را می شناسد. به توصیه پیشنماز موصوف اهل محل پولی گذاشتند و سرمایه شد. آردوایر که یک هفته قبل از آن بدمستی پسرش را از دست داده بود، مغازه زیر بازارچه را فروخت و رفت در خیابان، روبروی جائی که بعد ها بیمارستان شهدا شد، یک دکان لوازم یدکی اتومبیل باز کرد. خودش همان اوایل انقلاب این ماجرا بر من گفت. و گفت که وقتی دکان تازه را باز کردم رفتم پیش آقا برای تشکر و معذرت خواهی گفتند سه چهار روز که گذشت دیگر صدایت نباشد که دشنام بدهی مرا، نگرانت شدم.

حالا نقل ماست. من بی آن که پیرو و مقلدی، منبر و مامومی داشته باشد، دلم برای یکی تنگ است. او که مدتی بود به همه دشنام می داد. یعنی نگرانش شده ام. چند روزی است صدای بدمستی هایش نمی آید. درست است که این اواخر قبل از آن که سفر کند دیگر از حد گذرانده بود عربده کشی و بدگوئی از این و آن را. درست است که خواسته بود کسی دلتنگش نشود. اما به فرمان او که نیست.. به خصوص که در توتیوب فیلم بچگی اش را دیدم با خود گفتم نکند یکی سرش را شکسته باشد. شکستن در و پنجره دکانش عیبی ندارد، لابد پدر محترمش سرمایه ای می دهد که کار آبرومندی دست و پا کند.