آقا مصطفی به اندازه

آقا مصطفی لوتی و مشتی مدرسه بود، درس خوان متوسطی اما ورزشکار با اخلاق و پیشاهنگ خوشنام و در جشن های مدرسه همواره مورد تشویق و کارساز. بزرگ هم که شد اهل هیچ مشرب سیاسی نبود. می گفت سیاست پدر و مادر ندارد. در جشن های نیمه شعبان بنا به ارادتی که به امام زمان داشت همه کار می کرد و جلودار و پیشقدم بود، در جشن های چهارم آبان هم. اما این طور که می گفتند هیچ وقت نپذیرفته بود که باید جلو عکس شاه کرنش کند و یا در سینما، قبل از هر فیلم، وقتی سرود شاهنشاهی پخش می کردند، بلند شد. بلند نمی شد همان طور در جایش می نشست. خیلی وقت هم بود که این کار را می کرد.

در آن سالی که همکلاسی ها برخی شان به دانشگاه رفتند، آقا مصطفی در کنکور شرکت نکرد، در یک فروشگاه بزرگ به کاری مشغول شده بود.، و کمی بعدش خبر رسید که او را گرفته اند. همه تعجب زده شدند. دو روز بعد مادرش رفت در خانه تنها تیمساری که در محله شان ساکن بود و خواست بلکه ایشان پادرمیانی کند که شنید تیمسار در بخش فرهنگی ستاد مشغولند و این امور مربوط به ساواک است. راه دیگری هم جز راه دفتر سرهنگ رییس کلانتری بلد نبودند خانواده اش. از آن طریق هم کار به جائی نرسید. در دادگستری هم به محض آن که نام سازمان امنیت به میان آمد همه خودشان را جمع کردند و از دخالت در موضوع شانه خالی عذر خواستند. عموی مصطفی کسی را می شناخت که عریضه نویس جلو دادگستری بود، پیدایش کردند و او گفت که راهش نوشتن نامه ای است برای دفتر مخصوص و دربارشاهنشاهی.

عاطفه خانم این طوری بود که فهمید شب های جمعه و در دعاهای نیمه شبی اش باید چه کسی را مسبب دستگیری فرزندش معرفی کند. حتی در زیارت حضرت معصومه هم این در یادش ماند. یکی از شب هائی هم که پیرزن سر گذاشته بود به ضریح امامزاده صالح، یکی از خدام آمد و از وی خواست برود چون که دیر وقت شده است. مادر مصطفی که می دانست قصر سلطنتی همان نزدیکی هاست از خادم امامزاده صالح پرسیده بود همسایه تان رفت به خانه ش، رسید. خادم که می دانست مقصود چیست گفته بود آره لابد دیگه مادر. و زن مستاصل گفته بود اما بچه من ده هفته و دو روزه که نیامده خانه. و در همین حال بلند شده بود چادر نمازش را جمع کرده بود و خدایائی گفته بود که از هیبتش چناز کهن امامزاده هم بر سر ایمان خویش لرزید.

تا ماه گذشت و آقا مصطفی برگشت. نصف شده بود و بی حرف. ساکت به همه معنا. حتی جواب سلام ها را با حرکت سر می داد. جشن نیمه شعبان را هم با حدت و شدت بیش تر، اما بی حرف و بی گفتگو گذراند. طاق نصرت زد، صندلی چید و نقل و نبات پخش کرد، شام گرداند و خلاصه سنگ تمام گذاشت. دو سه روز بعدش هم ناپدید شد. رفت به شهرستان ها. برخی گفتند به خانه عمویش رفته. بعضی هم گفتند که زنی گرفته و زندگی درست کرده است.

سال های سال بعد که سینما ها را آتش زده بودند و سرود شاهنشاهی هم از یاد همه رفته بود و دیگر کسی مجبور نبود وقت پخش سرود بلند شود یا کسی نبود که راپرت بدهد، و جائی نبود که راپرت بگیرد، آقا مصطفی برگشت. و آن موقع شرح ماجرا را گفت. معلوم شد وقتی که او را به راپرت یک راپرتچی گرفتند دو سه هفته اول ولش کرده بودند در سلول انفرادی و بعد صدایش کرده بودند برای تشکیل پرونده. بازجو پرسید بود عضو کدام حزبی، مرامت چیست. آقا مصطفی گفته بود حزب و مرامی ندارم. گفته بود چه کسی ترا به ضدیت با شاهنشاه و انقلاب شاه وملت تشویق کرد. گفته بود هیچ کس . پرسیده بود پس از کجا با اعلیحضرت خصومت داری. گفته بود ندارم. گفته بود به فعالیت های مضره علیه نظام شاهنشاهی اعتراف داری. گفته بود نه. آن قدر گفته بود که مرد بازجو فریاد زده بود مردیکه پس میگی من با بیست سال سابقه آخر عمری مسئول پرونده یک خیابانی شده ام و تو را بابت این که رگ پایت گرفته بود آورده اند این جا.... و بعد هم فریاد زده بود من درستت می کنم. به اندازه ات می کنم.

بعد هم صدا کرده بود و چند نفر آمده بودند و مصطفی را زده بودند، تا سه چهار ماه آن قدر زده بودند تا حاضر شده بود اعتراف کند به همه آن چه بازجو گفته بود. این که مخالف نظام شاهنشاهی است، با حاکمیت ملی و تمامیت ارضی تعارض داشته و مشغول تشویش افکارعمومی بوده است، مصطفی هنوز بعد ده سال معنای این یکی را نمی دانست.

حالا دارم تجسم می کنم هادی را، حجت را، نفیسه را، هنگامه را، محمد را ... بازجو می پرسد و آن ها جواب می دهند ما با کارهای آقای احمدی نژاد مخالفیم ولی با نظام و اسلام و قانون اساسی و ولایت فقیه ... و جواب همان هاست که در کیفرخواست ها آمده. همان که چهل سال قبل به آقا مصطفی گفته بودند. گویا دادستان ها در زمره وظایف اصلی شان یکی هم این را نوشته اند که متهم را به اندازه کنند. درست کنند. آقا مصطفی کنند.

نگهبان خوش طینت مامور صدور کارت عکس دار [کارتکس] اوین به نویسنده می گفت چه عیب دارد همه مردم این جا هم یک پرونده داشته باشند مثل ثبت اسناد. گفتم نه عیبی ندارد اما آن شعار را چه باید کرد که بر دیوار جلو در ورودی اوین نقش بسته "زندان ها را مدرسه می کنیم" و بالایش نوشته امام خمینی. به خنده گفت همه جای شهر پاک شده نمی دانم این جا چرا اینقدر جان سخت بوده که هنوز مانده . گفتم برای این که بعضی ها شرم کنند. می خواست چیزی بگوید اما احتیاط کرد. قبلا گفته بود دو ماه دیگر بازنشسته می شود.